Sağlıklı beslenme her zaman sağlığın korunması açısından önemlidir.Ancak geçtiğimiz yıl başlayan ve devam eden günlük yaşantının durma noktasına gelmesine sebep olan Covid -19 beslenme ve bağışıklık ilişkisini bir kez daha hatırlattı. Sağlıklı beslenme ; hastalıklardan korunmak sağlıklı bir vücut sağlıklı bir immün sistem ( bağışıklık sistemi ) sağlıklı ve kaliteli yaşam için hayatın her döneminde önemlidir ve önemli olmaya devam edecektir.
Ancak
dünyamızın yaşadığı pandemi döneminde sağlıklı
beslenme önerileri çerçevesinde bedenimizi beslerken duygular zaman zaman
beslenemedi . Günlük hayat akışı
değişirken yeme davranışları bozuldu, uyku düzeni , iş ve okul hayatları
değişti , kısıtlamalar da eklenince var olan sağlık sorunları nedeniyle sağlık kuruluşlarına yeterince
başvuramadığı için sağlık sorunlarında artışlar
ve yeme davranışlarının etkilenmesiyle birlikte artan kilo sorunları
şişmanlık veya ( halk arasındaki
deyimiyle coronozebite) söz konusu oldu.
Aşıların dünyada ve ülkemizde
gelişmeleri ve aşılanan bireylerin artması ile birlikte gelecek günlerde yaşam şartlarında sağlık
otoritelerinin önerileri ile değişimler olabileceğini işaret etmektedir. Ancak
her aşamada halen sağlığımız için
sağlıklı beslenme , bireysel önemleler ,hijyen maske vb kurallara uymaya gayret etmek
gerekmektedir.
Bu
dönemde ; sağlık sorunlarının dışında artan kilo sorunlarına çözüm
bulmak için çok çeşitli diyet uygulamaları popüler kültürün etkisi ile ortaya
çıkmaya başladı. Bağışıklık ve sağlık
açısından bu çeşitli diyet
uygulamaları bedeni ciddi anlamda olumsuz etkileyebilmektedir .
Diyet ;genel
anlamı ile düzenli olarak tüketilen yiyeceklerin tamamı anlamına gelmektedir Sağlık
veya hastalık durumuna göre bireysel farklılıklar gösterebilir. Bireyin yiyecek
kavramları kendisini dışında toplum tarafından da şekillendirilebilmektedir . Günümüzde
kilo ve obezite problemlerinin artması nedeni ile bilimsel anlayışın dışında uygulamalar bedeni
ve bağışıklığı olumsuz yönde
etkilemeye neden olmaktadır.
Obezite dünya çapında önemli bir sağlık
sorunudur. Dünya Sağlık Örgütünün
verilerinde 1.9 milyardan fazla Yetişkin
ve 41milyon 15 yaş altı çocuğun obez
olduğunu tahmin etmektedir . Obezite ve kilo problemi bu kadar artarken bu beslenme alışkanlıklarından sonucunda
ortaya 140 -150 milyar ton gıda esnafının söz konusu olduğu yapılan çalışmalar da tespit edilmiştir. Yani dünyada üretilen gıdanın 1/3 ü israf edilmektedir
Ülkemizde de tüm dünyada olduğu gibi obezite ve kilolu olma sıklığı hem yetişkin hem de çocuk ve
adolesanlarda giderek artmaktadır. .
Ayrıca kilo problemi ortaya çıkmaya
başladığında normal ağırlıklı kişilere göre tip 2 diyabet görülme riski
obezitesi olan erkeklerde 7, kadınlarda ise 12 kat artmıştır. Her 5 kanser
ölümünden 1’i obezite kaynaklıdır. Normal ağırlıktaki kişilerde uyku apnesi
riski %25 iken obezitesi olan kişilerde bu oran %45’e kadar çıkmaktadır. Kalp
ve damar hastalıkları obezitesi olan kişilerde başta gelen ölüm nedenidir. Bu sağlık sorununa çözüm bulmak için birçok
faktörün bir arada çözüm ortağı olması gerekir .Ancak BESLENME SÜRDÜRÜLEBİLİR
BESLENME konusu giderek önem kazanamaya
başladı
Sürdürülebilir Beslenme Nedir ?
Sürdürülebilir beslenme 1900'lü
yıllarda ortaya çıkan FAO tarafından tüm bireylerin ve gelecek nesillerin sağlıklı olma durumlarını sürdürülebilmesi ve besin
ihtiyaçlarının karşılanmasını sağlayan ve düşük çevresel etkisi olan beslenme
şekli olarak tanımlamıştır.Hem beden Hem
de toplum sağlığı için oldukça önemli olduğu bilinmektedir. FAO ve Birleşmiş Milletler Çevre Programı tarafından ‘Sürdürülebilir Beslenme “
farkındalığının artmış olması için bir çok çalışma yapılmaktadır.
Batı tipi
diyetler ve popüler kültürün etkisi ile ortaya çıkan uygulamalar ile gereğinden fazla hayvansal gıda tüketimi toprak su ve sera gazı etkilerinin oldukça
yüksek olduğunu göstermektedir. Bu tür beslenme alışkanlığı bağışıklığı
etkilerken bulaşıcı olmayan çeşitli sağlık sorunlarının da artmasında önemli bir risk faktörü olduğu
tespit edilmiştir.
Sağlıklı beslenme ister kilo yönetimi isterse
sağlık sorunlarının yönetiminde kişilerin ve toplumun beslenme
alışkanlıklarını koruma ve kazandırma açısından çok önemlidir Yapılan çalışmalarda Akdeniz
toplumlarının uyguladığı Akdeniz tipi beslenmenin sağlanabilmesi için besin
üretiminin sonucunda sera gazı emisyonunun %30 oranında azaltabildiği tespit edilmiştir Yapılan çalışmalar Akdeniz
tipi beslenmenin söz konusu olduğu ülkelerde Amerika Birleşik Devletleri ve
Avrupa'ya göre çok daha düşük kalp damar sağlığı sorunları ölüm oranları ve
uzun yaşam tespit edilmiştir .Akdeniz tipi beslenme ( Akdeniz Diyeti ) hem sağlığa değer
katması hem de sürdürülebilir olması nedeniyle önemlidir Akdeniz diyeti ya da beslenme modeli
sağlığa ve çevreye olan etkileri dışında yaşam tarzı olarak kabul
edilebilmektedir .Ekosisteme desteği kolay temin edilebilir olması çoklu
doymamış yağ asitlerinden zengin olması tam tahıllar meyve ve sebzeden zengin
olması, işlenmiş gıda ,rafine şeker ,et ve süt tüketiminin ihtiyaç ölçüsünde
tüketiliyor olması, alkolün orta düzeyde tüketimine sahip olması ile fark
yaratabilmektedir.
Bu verileri
değerlendirdiğimizde kendiniz için
yapabileceğiniz bir şeyler mutlaka vardır.
O ZAMAN YENİ BİR SEN İÇİN HAREKETE GEÇME ZAMANI
Sağlığın katacağı güzellik ise hiçbir şeye
değişilmez.Sağlık sorunları yaşam kalitenizi , mutluluk ve motivasyonunuzu her zaman olumsuz yönde etkileyebilir. Daha
sağlıklı bir sen ve sürdürülebilr beslenme alışkanlıkları kazanmak için , kilo
probleminiz var ise özellikle yağlanma sorunu sizi rahatsız ediyorsa harekete
geçme zamanı gelmiştir..Ancak mucize beklemek ,mucizelere sığınmak , hiçbir zaman doğru olmayacaktır.Unutmayın yeni
bir sen ve siz olmak için değişimin adresi SENSİN (SİZSİNİZ) .SEN (SİZ ) DEĞİŞMEZSEN HİÇBİR ŞART DEĞİŞMEZ
.Şartların değişmesini beklemek yerine SEN (SİZ) değişerek gelişerek sürecini sabırla yönetebilirsin.
Bu nedenle ,
- KARAR VER, kararlı ol
- Harekete geç,Hareketli ol ,
-Sürdürülebilir beslenme kaynaklarına ulaşmak için araştırmaya başla
- Vazgeçme Erteleme
-
Motivasyonunu bozma ,oturma, yılma , üşenme
-
Aman canım ne olacak deme,
-Kendine zaman ayır, bahanelerle zamanım yok
deme
-Tekrar et
- Kısa sürede mucize bekleme
-
Sabırlı ol
NELER YAPMALI ?
1-Değişime hazır olun ve değişmeyi kabul
edin .
2- Sağlıklı yemek yeme ile sağlıklı yiyecekler
arasındaki farkı kabul edin .
3- Yerel üreticilerden alışveriş yapmaya
çalışın
4- Yeterli ve dengeli beslenme ilkesini
hedef olarak belirleyin
5-Yemek yeme farkındalığını arttırmaya çalışın.
6- Kişisel farklılıklar söz konusu olsa dahi mevsiminde
5 porsiyon meyve sebze tüketmeye çalışın
7- Gıda
israfının önüne geçmeye çalışın .Sofranıza gelen her besinin geliş öyküsü
hakkında bilgi edinmeye çalışın.
8-Satın aldığınız besinleri
doğru koşullarda saklayın.
9- Her besin grubundan ihtiyacınız ölçüsünde
tüketmeye çalışın .Kurubaklagil meyve sebze kuruyemişlere et ve et ürünlerine
sağlıklı yağlara ihtiyacınız ölçüsünde
yere verin.İşlenmiş ve paketlenmiş ürünlerden
uzak durmaya çalışın
10- Hergün hareketli olmaya
çalışın ve uyku kalitenize dikkat edin.
11- Kilo vermek için gelişigüzel
öneriler , komşu tavsiyeleri, çeşitli karışımlar vb uzaklaşın
12 – Hareketli olun hareketli
kalın yürümeyi ihmal etmeyin
13-Su içmeyi ihmal etmeyin
13- Kilo verme sürecinde
uygulayacağınız DİYET =BESLENME PROGRAMINIZIN hayatınızda var olan yiyecek ve
yemeklerden olmasına dikkat etmeye çalış..Çünkü hayatınızda var olmayan
yiyeceklerden oluşmuş beslenme modelleri sürdürülebilir ve yönetilebilir
olmaktan uzaktır. Ayrıca kalıcı ve
uzun süre sağlıklı kilonun korunmasını
engeller
13-Kilo verme
sürecinde eğer destek alıyorsanız
DİYETİSYENİNİZİN size özel hazırlayacağı BESLENME PROGRAMINI yorum
yapmadan uygulamaya ve hedefe uyum
sağlayarak odaklanmaya gayret EDİN.
SAĞLIĞINIZ İÇİN
SAĞLIKLI VE SÜRDÜRÜLEBİLİR BESLENME
DOĞRU SEÇİMLER SAĞLIKLI UYGULAMALAR
KİLO VERMEK ve YÖNETMEK MUCİZE DEĞİL DİR SADECE BİRAZ ÇABA VE HAREKETE GEÇMEYİ GEREKTİRİR.
Dyt.ŞENGÜL ÜRE
Diyetinfo
Beslenme
Eğitimi ve Danışmanlık
