Diyetinfo / Diyetisyen Şengül Üre

Bloğumuza Hoş Geldiniz

Adres:Bağdat Caddesi No:299 Caddebostan/İstan
Tel: 0216 360 00 50
e-mail: bilgi@diyetinfo.com







6 Eylül 2021 Pazartesi

SAĞLIKLI , SÜRDÜRÜLEBİLİR VE AKDENİZ TİPİ BESLENME


 Sağlıklı beslenme  her zaman  sağlığın korunması açısından önemlidir.Ancak geçtiğimiz yıl başlayan ve devam  eden günlük yaşantının durma noktasına gelmesine sebep olan Covid  -19  beslenme ve bağışıklık ilişkisini bir kez daha hatırlattı.  Sağlıklı beslenme ;  hastalıklardan korunmak   sağlıklı bir vücut   sağlıklı bir immün sistem  ( bağışıklık sistemi )  sağlıklı ve kaliteli yaşam için hayatın her döneminde önemlidir ve önemli olmaya devam edecektir.  

   Ancak dünyamızın yaşadığı pandemi döneminde  sağlıklı beslenme önerileri çerçevesinde  bedenimizi beslerken duygular zaman zaman beslenemedi .  Günlük hayat akışı değişirken yeme davranışları bozuldu, uyku düzeni , iş ve okul hayatları değişti , kısıtlamalar da eklenince var olan sağlık sorunları nedeniyle  sağlık kuruluşlarına yeterince başvuramadığı   için  sağlık sorunlarında  artışlar  ve yeme davranışlarının etkilenmesiyle birlikte artan kilo sorunları şişmanlık veya  ( halk arasındaki deyimiyle coronozebite) söz konusu oldu.

    Aşıların  dünyada ve ülkemizde gelişmeleri ve aşılanan bireylerin artması ile birlikte  gelecek günlerde yaşam şartlarında sağlık otoritelerinin önerileri ile değişimler olabileceğini işaret etmektedir. Ancak her aşamada  halen sağlığımız için sağlıklı beslenme ,  bireysel önemleler  ,hijyen maske vb kurallara uymaya gayret etmek gerekmektedir.

    Bu dönemde ; sağlık sorunlarının dışında  artan kilo sorunlarına   çözüm bulmak için çok çeşitli diyet uygulamaları popüler kültürün etkisi ile ortaya çıkmaya başladı. Bağışıklık ve sağlık  açısından  bu çeşitli diyet uygulamaları bedeni ciddi anlamda olumsuz etkileyebilmektedir .

  Diyet   ;genel anlamı ile düzenli olarak tüketilen yiyeceklerin tamamı anlamına gelmektedir Sağlık veya hastalık durumuna göre bireysel farklılıklar gösterebilir. Bireyin yiyecek kavramları kendisini dışında toplum tarafından da şekillendirilebilmektedir . Günümüzde kilo ve obezite problemlerinin artması nedeni ile  bilimsel anlayışın dışında uygulamalar bedeni ve bağışıklığı olumsuz yönde  etkilemeye  neden olmaktadır.  

     Obezite dünya çapında önemli bir sağlık sorunudur.  Dünya Sağlık Örgütünün verilerinde  1.9 milyardan fazla Yetişkin ve 41milyon  15 yaş altı çocuğun obez olduğunu tahmin etmektedir . Obezite ve kilo problemi  bu kadar artarken  bu beslenme alışkanlıklarından sonucunda ortaya 140 -150 milyar ton gıda esnafının söz konusu olduğu  yapılan çalışmalar da  tespit edilmiştir.  Yani dünyada  üretilen gıdanın 1/3 ü israf edilmektedir

   Ülkemizde de tüm dünyada olduğu gibi obezite ve kilolu olma  sıklığı hem yetişkin hem de çocuk ve adolesanlarda giderek artmaktadır.  . Ayrıca  kilo problemi ortaya çıkmaya başladığında normal ağırlıklı kişilere göre tip 2 diyabet görülme riski obezitesi olan erkeklerde 7, kadınlarda ise 12 kat artmıştır. Her 5 kanser ölümünden 1’i obezite kaynaklıdır. Normal ağırlıktaki kişilerde uyku apnesi riski %25 iken obezitesi olan kişilerde bu oran %45’e kadar çıkmaktadır. Kalp ve damar hastalıkları obezitesi olan kişilerde başta gelen ölüm nedenidir.   Bu sağlık sorununa çözüm bulmak için birçok faktörün bir arada çözüm ortağı olması gerekir .Ancak BESLENME SÜRDÜRÜLEBİLİR BESLENME  konusu giderek önem kazanamaya başladı

  Sürdürülebilir Beslenme Nedir ?    

 Sürdürülebilir beslenme   1900'lü yıllarda ortaya çıkan FAO tarafından tüm bireylerin  ve gelecek nesillerin sağlıklı  olma durumlarını sürdürülebilmesi ve besin ihtiyaçlarının karşılanmasını sağlayan ve düşük çevresel etkisi olan beslenme şekli  olarak tanımlamıştır.Hem beden Hem de toplum sağlığı için oldukça önemli olduğu bilinmektedir.  FAO ve Birleşmiş Milletler Çevre Programı tarafından   ‘Sürdürülebilir Beslenme “ farkındalığının artmış olması için bir çok çalışma yapılmaktadır.

 

 Batı tipi diyetler ve popüler kültürün etkisi ile ortaya çıkan uygulamalar  ile gereğinden fazla hayvansal gıda tüketimi  toprak su ve sera gazı etkilerinin oldukça yüksek olduğunu göstermektedir. Bu tür beslenme alışkanlığı bağışıklığı etkilerken bulaşıcı olmayan çeşitli  sağlık sorunlarının da  artmasında önemli bir risk faktörü olduğu tespit edilmiştir.

 

     Sağlıklı beslenme ister kilo yönetimi isterse sağlık sorunlarının yönetiminde   kişilerin ve toplumun beslenme alışkanlıklarını koruma ve kazandırma açısından    çok önemlidir Yapılan çalışmalarda  Akdeniz

toplumlarının uyguladığı Akdeniz tipi beslenmenin sağlanabilmesi için   besin üretiminin sonucunda sera gazı emisyonunun %30 oranında azaltabildiği  tespit edilmiştir Yapılan çalışmalar Akdeniz tipi beslenmenin söz konusu olduğu ülkelerde Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa'ya göre çok daha düşük kalp damar sağlığı sorunları ölüm oranları ve uzun yaşam tespit edilmiştir .Akdeniz tipi  beslenme ( Akdeniz Diyeti ) hem sağlığa değer katması hem de sürdürülebilir olması nedeniyle  önemlidir Akdeniz diyeti ya da beslenme modeli sağlığa ve çevreye olan etkileri dışında yaşam tarzı olarak kabul edilebilmektedir .Ekosisteme desteği kolay temin edilebilir olması çoklu doymamış yağ asitlerinden zengin olması tam tahıllar meyve ve sebzeden zengin olması, işlenmiş gıda ,rafine şeker ,et ve süt tüketiminin ihtiyaç ölçüsünde tüketiliyor olması, alkolün orta düzeyde tüketimine sahip olması ile fark yaratabilmektedir.

 Bu verileri değerlendirdiğimizde  kendiniz için yapabileceğiniz bir şeyler mutlaka vardır.